Gazeta codzienna

Sztuka. Kultura. Nauka.

* * *
Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. Od 3 stycznia 1661.
wtorek, 15 Październik, 2024 - 21:05

Sporty ekstremalne wkraczają na orbitę okołoziemską

pt., 31/01/2014 - 21:52
Kategoria: 

Sporty ekstremalne są już na tyle popularne, że producenci kamer sportowych czy napojów promują się za pomocą sponsorowania wyczynów śmiałków sportów ekstremalnych. Felix Baumgartner (ur. 20 kwietnia 1969 w Salzburgu) to austriacki spadochroniarz oraz BASE jumper. Jest znany z wykonywania szczególnie niebezpiecznych akrobacji.

Historia śmiałka

Trenował spadochroniarstwo w austriackiej armii, gdzie uczono go m.in. lądowania na małych obszarach. 14 października 2012 wykonał skok ze stratosfery z wysokości 38 969 metrów[1][2] w ramach przedsięwzięcia Red Bull Stratos. Pobił trzy rekordy – najwyższy lot załogowy balonem, najwyższy skok spadochronowy oraz największa prędkość swobodnego lotu[3].

Skoki próbne

15 marca 2012 Baumgartner wykonał pierwszy z dwóch skoków próbnych w ramach przedsięwzięcia Red Bull Stratos, z wysokości 21 818 m. Spadał swobodnie około 3 minuty i 43 sekundy, osiągając prędkość ponad 580 km/h przed otworzeniem spadochronu. Cały skok trwał około 8 minut i 8 sekund. Baumgartner jest trzecim skoczkiem, który bezpiecznie wylądował ze spadochronem skacząc z wysokości ponad 21,7 km[7]. 25 lipca 2012 wykonał drugi z planowanych skoków próbnych, z wysokości 29 460 m. Osiągnięcie wysokości docelowej zajęło około 90 minut, a czas spadania swobodnego oszacowano na 3 minuty 48 sekund. Baumgartner wylądował bezpiecznie w pobliżu Roswell w stanie Nowy Meksyk. Maksymalną prędkość oszacowano na 863 km/h[8].

Skok główny

9 października 2012 miał skoczyć z około 36 tysięcy metrów i przekroczyć prędkość dźwięku podczas spadku swobodnego[9]. Próba została jednak wstrzymana z uwagi na warunki atmosferyczne[10]. Kolejna próba, tym razem udana, miała miejsce 14 października 2012. Baumgartner wykonał skok z wysokości około 39 km – spadał swobodnie przez 4 minuty i 22 sekundy[11], pokonując prędkość dźwięku i wylądował bezpiecznie ze spadochronem po 9 minutach i 3 sekundach[11], na pustyni w Nowym Meksyku w pobliżu Roswell.

Austriakowi nieoficjalnie udało się pobić cztery rekordy – najwyższy lot załogowy balonem i najwyższy skok spadochronowy wynoszący 38 969,4 m[1] (poprzedni rekord Victora Prathera i Malcoma Rossa to 34 668 m z 1961 roku[12][13]), najdłuższy dystans pokonany w spadku swobodnym (36 402,6 m)[1] oraz największa prędkość swobodnego lotu 1357,6 km/h (Mach 1,25)[1]; rekordy wymagają weryfikacji przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI). Poprzednie nieoficjalne rekordy ustanowił w 1960 roku Joseph Kittinger. Przy okazji padł inny rekord – skok Baumgartnera obejrzało na żywo w serwisie YouTube ponad 8 milionów internautów (poprzedni rekord należał do relacji z Igrzysk Olimpijskich w Londynie, kiedy zmagania sportowców przed komputerami na żywo śledziło równocześnie pół miliona ludzi)[14]. W czasie lotu balonem Baumgartner informował ekipę naziemną (w jej skład wchodził Joseph Kittinger, będący jego bezpośrednim rozmówcą, a także mentorem w czasie całego przedsięwzięcia), że "jest mu za zimno", natomiast w czasie spadania, że "zaparował mu hełm"[12]. Nie udało mu się poprawić rekordu Kittingera w długości swobodnego spadania z 1960 roku, wynoszącego 4 minuty i 36 sekund.

 

opr. A. Fularz na podst. Wikipedii

  1. Scientific Data Review (ang.). W: Stratos [on-line]. Red Bull. [dostęp 2013-02-05].
  2. mk//bgr/k: Felix Baumgartner po skoku ze stratosfery leciał szybciej niż do tej pory sądzono. Wykazały to ostateczne pomiary, których wyniki właśnie opublikowano.. W: www.tvn24.pl [on-line]. 2012-02-05. [dostęp 2013-02-05].
  3. Blog | Red Bull Stratos. 2012-10-14. [dostęp 2012-10-15].
  4. Accomplishments. [dostęp 2012-10-27].
  5. Felix Baumgartner BASE jump off the Marriott in Warsaw – film. youtube.com. [dostęp 2012-10-16].
  6. Felix Baumgartner jumps from Turning Torso. 2006-08-18. [dostęp 2012-10-15].
  7. Skydiver jumps 13.6 miles on path to world's highest jump. The Christian Science Monitor, 2012-03-15. [dostęp 2012-11-05].
  8. Skydiver Leaps from 18 Miles Up in 'Space Jump' Practice. space.com, 2012-07-25. [dostęp 2012-11-05].
  9. Red Bull Stratos – Niecałe 24 godziny do startu. 2012-10-08. [dostęp 2012-10-10].
  10. RED BULL STRATOS – Misja została wstrzymana. 2012-10-09. [dostęp 2012-10-10].
  11. The World Record Jump; Red Bull Stratos. [dostęp 2012-10-16].
  12. Skok Felixa Baumgartnera. Spadł z kosmosu, ale nie pobił wszystkich rekordów. 2012-10-14. [dostęp 2012-11-07].
  13. World Record Balloon Flight Set By Navy At 113,739.9 Feet. 2011-05-04. [dostęp 2012-10-27].
  14. Felix Baumgartner pobił jeszcze jeden rekord. Na YouTube. 2012-10-15. [dostęp 2012-10-15].