Gazeta codzienna

Sztuka. Kultura. Nauka.

* * *
Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. Od 3 stycznia 1661.
czwartek, 28 Marzec, 2024 - 17:43
ndz., 09/06/2013 - 11:45

Mezopotamię uznaje się za kolebe pierwszych cywilizacji, i kolebkę mitu o potopie. Co mówi nauka na ten temat? Istnieje kilka ciekawych wytłumaczeń dawnego mitu.

Około 18000 p.n.e. wody Zatoki Perspiek miały poziom o 120 metrów niższy od obecnego, i do roku 8000 p.n.e. podniosły się do obecnego poziomu. Mogło dojść do wypełnienia się basenu zatoki w katastroficzny sposób, poprzez nagły napływ wody cieśniną Hormuz.

Spekuluje się także że biblijny potop mógł być wywołany przez wielkie tsunami. Takie starożytne tsunami mogło mieć dwie udokumentowane przyczyny: erupcja wulkanu Thera (1630- 1600 p.n.e.) albo, najbardziej prawdopodobna, ofgromna fala zalewająca okoliczne kraje po uderzeniu meteorytu albo komety w Ocean Indyjski ok. 300- 2300 p.n.e., co pozostawiło po sobie ogromny, 30--kilometrowy krater podwodny znany jako krater Burckle. Uderzenie o tej skali z pewnością mogło wywołać gigantyczne tsunami. 

Inną, niejako kontrowersyjną hipotezą,  jest hipoteza tzw. Outburst flood, wielkiej powodzi która miała utworzyć Morze Czarne po roku 5600 p.n.e. Jest to tematem wielkich dyskusji (por. http://en.wikipedia.org/wiki/Black_Sea_deluge_hypothesis ). Wg tej hipotezy, wody miałby przebić się przez cieśninę Bosfor. Hipoteza ta uzyskała popularność w 1996 roku- dziennik New York Times nadał jej wielki nagłówek, nim została ogłoszona w czasopiśmie naukowym. Dowody na potwierdzenie tej hipotezy przedstawili w roku 1997 William Ryan and Walter Pitman. Wg tej hipotezy, stale rosnący poziom oceanów dotarł do momentu w którym poziom wody  osiągnął wysokość obecnego skalistego podłoża cieśniny Bosfor. Woda utworzyła wielki wyłom, zalewając powierzchnię równą połowie POlski- 155,000 km2. Kaskada wody miała wielkość 200 wodospadów Niagara. 

Próbki osadów dennych Morza Czarnego zbierano w seriach ekspedycji w latach 1998 do 2005 w ramach European Project ASSEMBLAGE koordynowanego przez francuskiego oceanogfrafa Gilles Lericolais. Dało to nowy wkład do teorii Ryana i Pitmana. Mark Siddall wykonał kalkulacje dowodzące istnienia podwodnego kanionu który istotnie został złokalizowany. Krytycy skupili się na debatowaniu, jak wielki i jak bardzo nagły był napływ wody. Giosan et al. twierdzi że poziom Morza Czarnego był tylko 30 metrów niższy, zalany został mniejszy obszar, a zdarzenie miało miejsce ok. 7400 r.p.n.e. Inni z kolei wskazują na podwodne znaleziska dotyczące cywilizacji zamieszkujących te tereny wcześniej- jeszcze inny- na bardziej powolny, stopniowy charakter wymiany wody między akwenami.

 

opr. af na podst. wikipedia