Gazeta codzienna

Sztuka. Kultura. Nauka.

* * *
Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. Od 3 stycznia 1661.
wtorek, 23 Kwiecień, 2024 - 11:29

Semomislaus, Semomil,Semimizl- książę prowincji Polliana, Polania, Polenia w okresie ok. 913-963 n.e.

pt., 16/08/2013 - 10:14

Semomil,Semimizl,Semomislaus po roku 913 (wg Annales aevi Suevici) i przed rokiem 963 księciem królestwa lub prowincji zwanej w ówczesnych źródłach Polliana, Polania (1001 r.), Polenia (1012-1018 r.), Bolania (1046 r.),Polanis (1005 r.), provincia Polanorum, Polianici terra (1008 r.), czy Thietmar; Polenia, Poleni (od 1012 r.)

Urodził się prawdopodobnie na przełomie IX i X wieku – zm. w latach 50 lub 60 X wieku). Był to książę prowincji z dynastii Piastów wspomniany w Kronice polskiej Galla Anonima. Syn Lestka, ojciec Mieszka I.

Annales Polanorum opisują że "Listko genuit Semomil", określając w wcześniejszym fragmencie datowanym na rok 915, opisując jakoby Semomil,Semimizl rządził "w Regnum Polonie" po Leszku [1].  Polanorum Chronicæ opisuje "Semimizl filius Lestik", określając, że udało mu się objąć władzę po jego ojcu [2].

Data objęcia władzy

Udało mu się wstąpić w miejsce ojca w roku 913 wg opartych na późniejszych źródłach rocznikach o nazwie Annales aevi Suevici (inne źródła: 921 r.) i objąć funkcję władcy prowincji Polania/ Polliana/ Polenia etc. [3].

Kwestia sporów wokół historyczności Semomila/ Semimizla

Historyczność Semomila/ Semimizla, jak i pozostałych przodków Mieszka I znanych jedynie z relacji Anonima zwanego Gallem czy roczników (np. Annales Benedictini), budzi dyskusje w literaturze przedmiotu; obecnie większość badaczy uznaje go za postać rzeczywiście istniejącą. Dzięki wykorzystaniu wyszukiwarek internetowych można zidentyfikować coraz więcej wzmianek o jego rządach w źródłach z epoki.

W Annales Benedictini

(cyt. za Bielowskim, Wstęp krytyczny do dziejów Polski....), str. 535

Próby polonizacji imienia

Materiał źródłowy podaje brzmienie jako Semomil,Semimizl, Semomislaus. Starsza polska literatura snuła hipotezy polskiego brzmienia tego imienia i określała go mianem Ziemomysł. Obecnie przyjmuje się, że ojciec Mieszka I winien być zwany Siemomysłem. Forma ta jednak długo była uważana za błędną ze względu na autorytet Oswalda Balzera, który takim mianem określił władcę Polan w swojej Genealogii Piastów.

Według hipotezy Henryka Łowmiańskiego w 954 roku wsparł powstanie plemienia Wkrzan przeciwko Niemcom[5]. Nie jest znane miejsce jego pochówku.

Małżeństwo i potomstwo

Żona (żony) Siemomysła nie są znane. Pojawił się domysł, że mogła być córką Włodzisława, księcia Lędzian żyjącego w 944 roku[6]. Tego domysłu z braku źródeł nie można zweryfikować.

wg Biblioteka Ossolińskich, Tom 9, str 22


Potomkami Siemomysła byli:

Mieszko I (ur. ok. 935, zm. 25 maja 992) – książę Polan ok. 960(?)–992,
NN, syn (ur. ?, zm. ?) – zginął w 964 lub 965 (wg starszej literatury w 963[7]). Dopuszcza się możliwość, że mógł być on również starszym, przyrodnim bratem Mieszka I, nieznane jest miejsce jego pochówku[5],
Czcibor (ur. ?, zm. po 24 czerwca 972).

W źródłach

"Po tym wszystkim młody Siemowit, syn Piasta Chościskowica, wzrastał w siły i lata i z dnia na dzień postępował i rósł w zacności do tego stopnia, że król królów i książę książąt za powszechną zgodą ustanowił go księciem Polski, a Popiela wraz z potomstwem doszczętnie usunął z królestwa... Siemowit tedy, osiągnąwszy godność książęcą, młodość swą spędzał nie na rozkoszach i płochych rozrywkach, lecz oddająć się wytrwałęj pracy i służbie rycerskiej zdobył sobie rozgłos zacności i zaszczytną sławę, a granice swego księstwa rozszerzył dalej niż ktokolwiek przed nim. Po jego zgonie na jego miejsce wstąpił syn jego, Lestek, który czynami rycerskimi dorównał ojcu w zacności i odwadze. Po śmierci Lestka nastąpił Siemomysł, jego syn, który pamięć przodków potroiłzarówno urodzeniem, jak godnością."

Wg: Anonim zwany Gallem, Kronika polska, I 3

913 . s . 2 Semomislaus t Lestkoni u quarto

succedit in regno Polonie v , quorum utrum

que animi generositas , robur corporis , felices

ad omnia successus adeo reddidere w insignes ,

ut omnium pene regum virtutes suis ante

cesserint x virtutibus . De Zemomisl y famosus

ille Mesko z cecus nascitur , qui primus rex

Polonorum graciam baptismi suscepit . Mesko z

vero dictus est , id est turbacio *, quia ceco

nato parentibus turbacio orta est a .

915 . Semomislaus quartus post Liseko

nem sequitur in regnum Polonie , qui ambo

nobiles in ingenio et robusti viribus , fortu

nati in multis virtutum generibus multos pre

ibant reges .

920 . Semomislaus genuit Miscko cecum ,

qui inter Polonorum reges primus baptisma

tis sacramentum suscepit . Miscko interpre

tatur tristicia , per eius quidem cecitatem pa

rentibus suis magne tristitie sunt exorte .

(za: Annales Aevi Suevici, wg http://www.dmgh.de/de/fs2/object/display/bsb00000860_00651.html?sortIndex=010%3A050%3A0019%3A010%3A00%3A00&html=true )

Literatura
[1] Annales Polanorum II 915 i 975, MGH SS XIX, s. 612 i 615. 
[2] Chronicæ Polanorum I.3, MGH SS IX, s. 427. 
[3] Gallus Chronicon, I, 3, cyt. w Dzięcioł (1963), s. 209. 
[4] K. Jasiński, Siemomysł, Polski Słownik Biograficzny, T. 37, s. 58-59.
[5] H. Łowmiański, Początki Polski, T. 5, s. 512-513.
[6] J. Powierski, O pochodzeniu imienia Władysław w dynastii piastowskiej. Przyczynek do stosunków polsko-ruskich w X-XII w., s. 43.

[7] K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, s. 70 (wyd. 2).
Inne:
↑ H. Łowmiański, Początki Polski, T. 5, s. 418, przyp. 1348.
↑ G. Labuda, Mieszko I, [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 21, 1976, s. 33. G. Labuda, Siemomysł, [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza, s. 124.
↑ E. Rymar, Dagome Iudex jako organiczna część decyzji Mieszka I w sprawie podziału Polski na dzielnice. Reanimacja hipotezy o piastowskim rodowodzie dynastii pomorskiej. Materiały Zachodniopomorskie nr 32, s. 337.
↑ K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów (wyd. 2), s. 71,72.
Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895.
Buczek K., Zagadnienie wiarygodności dwu relacji o początkowych dziejach państwa polskiego, (w:) Prace z dziejów Polski feudalnej, Warszawa 1960.
Gieysztor A., Siemomysł książę polański, (w:) Słownik starożytności słowiańskich, T. 5 (1975).
Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa-Wrocław (1992); 2 wyd.: Poznań 2004.
Jasiński Kazimierz, Siemomysł, Polski Słownik Biograficzny, T. 37 (1996).
Koneczny F., Dzieje Polski za Piastów, Kraków 1902.
Labuda G., Mieszko I [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 21 (1976).
Labuda G., Siemomysł [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza, Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Seria „Pomorze Gdańskie”, nr 13 (1981).
Łowmiański H., Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, [w:] Tymieniecki K. (pod red.), Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, T. 1, Poznań 1962.
Łowmiański H., Początki Polski, T. 5, Warszawa 1973.
Powierski J., O pochodzeniu imienia Władysław w dynastii piastowskiej. Przyczynek do stosunków polsko-ruskich w X-XII w., Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego, Historia 14 (1984).
Rymar E., Dagome Iudex jako organiczna część decyzji Mieszka I, w sprawie podziału Polski na dzielnice. Reanimacja hipotezy o piastowskim rodowodzie dynastii pomorskiej. Materiały Zachodniopomorskie 32 (1986).
Wojciechowski Z., Polska nad Wisłą i Odrą, Katowice 1939, s. 34.
Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370) z serii Wielka historia Polski, Kraków 1999.