Gazeta codzienna

Sztuka. Kultura. Nauka.

* * *
Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. Od 3 stycznia 1661.
sobota, 11 Maj, 2024 - 21:58

Panowanie Wizymira i wojny z Danami

pon., 10/06/2013 - 18:14
 

Wizymir (Wissimir) był władcą państwa na terenach obecnej Polski, pochodził z rodu Lechitów, panował do roku 335 n.e. (lub później., wg legendarnych dziejów opisanych w kronikach polskich).

W “Reges et principes Regni Poloniae” Adriana Kochana Wolskiego miał panować po Lechu I.

  • Lech I
  • Wizymir (Wissimire, Wyszomir)

Wedle różnych podań, jest albo synem, albo wnukiem legendarnego władcy Polski, Lecha. Znany jest ze swoich walk z Dunami- pózniejszymi Duńczykami. Według historii przytoczonej przez Marcina Bielskiego,

"Wizymir był bezlitosny dla Duńczyków, o których ziemie chciał powiększyć swoje państwo aż do Bałtyku. Udało mu się to i odebrał im wyspy – m.in. Rugię oraz Fionię. Następnie miał rozgromić wojów duńskiego króla Sywarda, po czym zostawić Duńczykom ledwie mały kawałek podbitego królestwa, a Syward został zobowiązany regularnie składać mu hołd. Dla przypieczętowania układu Wizymir zabrał na swój dwór dzieci króla duńskiego – syna Jameryka oraz jego dwie córki, które uczynił swoimi nałożnicami. Gdy Syward umarł, syn jego uciekł z niewoli, aby objąć tron duński. Jako władca zaprzestał składania hołdu Wizymirowi, czym spowodował kolejną wyprawę tego ostatniego na Danię."[1]

W źródłach uznanych za wiarygodne przez świat nauk historycznych nie znajdziemy wiele o Lechu, ale Wisimar lub Visimar (zm. 335) jest uznaną postacią historyczną, jeśli jest to ten sam władca co wymieniony w spisie władców Lechii. Był to wandalski władca Hasdingów (Wandalowie są dość jednoznacznie identyfikowani z kulturą przeworską w polskiej archeologii). Według relacji Jordanesa poległ w bitwie która rozegrała się nad brzegiem rzeki Marisia. Równorzędny bój nie trwał długo. Wnet sam Wisimar, król Wandalów, i większa część jego ludzi leżeli pokotem w prochu ziemi.

Kolor zielony: terytoria Wandalów/ Związku Lugijskiego, 50 r.n.e. CC wikimedia.

Kadłubek o Wizymirze

Jako najbardziej znany z kronikarzy popularnej historiografii polskiej Wizymira opisał Wincenty Kadłubek w kronice o historiach walk Polan lub Lechitów z Danami. Wedle niej walki rozpoczęli Polanie- Lechici, powodem była zaś chęć wypróbowania swej dzielności. Lechici lub Polanie mieli najpierw w bitwach morskich wytępić "potężne zastępy" Danów, po czym podejść do "samego środka wysp" i poddać sobie całą szlachtę, a króla Danów (duńskiego) Kanuta - wtrącić do więzienia. Polanie-Lechici mieli dać Danom do wyboru sposób w jaki chcą zostać zniewoleni: mieli albo płacić daninę, albo upodobnić się do niewiast i w ten sposób jeszcze bardziej pomnożyć swą hańbę. Danowie podobnież nie mogli się zdecydować którą karę wybierają, toteż Polanie- Lechici nałożyli na nich obie z nich.
 
źródło: wikipedia
Kronikarz zanotował również, że wnuk władcy Danii, Kanuta, miał się próbować odegrać na Polanach, lecz nie był w stanie tego zrobić, gdyż Danowie mieli źle walczyć z Polanami. Zdecydował się więc ukarać własnych poddanych. Kładąc się do łóżek mieli trzymać głowy w miejscach nóg, i posługiwać żonom tak długo jak one posługiwały im wcześniej, aż do momentu zmycia hańby jakie przyniosły na nich walki.

Marcin Bielski, w swej Kronice Polskiej piał, że Wizymir był wnukiem Lecha, i synem Lecha II, władcy który miał rozporządzać państwem po Lechu I, fundatorze państwa. To właśnie podczas panowania Lecha II miała zacząć się wojna z Danami. Mieszkańcy Pomorza często byli napadani przez duńskich piratów, toteż mieli oni wyruszyć na wojnę z nimi. Część wydarzeń przypisywanych przez Wincentego Kadłubka Wizymirowi jest przez Kronikę Polską przypisywane jego ojcu, Lechowi II. Według Bielskiego informacje o Wizymirze znajdowały się w kronice duńskiej, gdzie opisany był jako Wismer.

Wedle "Kroniki Polskiej" Wizymir miał wybudować potężną flotę i ruszyć nią na Danów. Następnie odbyła się bitwa na wodzie którą zwyciężyli Polanie, Danowie zaś uciekli, jako iż mieli lekkie łodzie, triremy. Polanie jednak zaczęli ich gonić, a następnie zaczęli przejmować duńskie nadmorskie osady, z których wiele, widząc potęgę Polan poddawało się. Następnie król Danów, Sywardes miał ponownie zebrać się z armią, lecz po raz kolejny został pokonany i zbiegł. Do niewoli dostał się zaś jego syn Jameryk i dwie córki władcy. Władca Danów miał w zamian za spokój złożyć hołd Wizymirowi, a ten jako miłosierny pan miał zwrócić mu to co zabrał (poza dziećmi), zostawiając sobie jedynie brzegi morskie, i budując tam grody.

Król Danów miał płacić Wizymirowi trybut, zaś pod zakład Polanie trzymali jego syna Jameryka, toteż Sywardus skłonny był trybut. Następnie król Danów miał ponownie ruszyć przeciwko Polanom, tym razem ze Szwedami. Zaś jego syn miał zbiec z więzienia, w przyszłości miał jednak płacić Polanom trybut. Informacje na te tematy Bielski miał czerpać z kronik duńskich i szwedzkich.

Kolejnym potencjalnym źródłem informacji na temat tego władcy jest napisana przez anonimowego autora "Kronika Wielkopolska". Opisuje ona 20 synów Lestka III, wśród których był Wizymir. Każdy z synów miał dostać gród nazwany od swego imienia. Pewien książę o imieniu Wyszomir (oryg. Wyssimirus) miał założyć gród nad "Morzem Północnym" zwący się od jego imienia Wyszomierz (oryg. Wyszimiria), dzisiejszy Wismar. Należy jednak zauważyć, że zgodnie z tradycją Lestek III miał władać znacznie później niż Wizymir.

 Opr. Dawid Kopyść ze zmianami od redakcji, na podst. Wikipedii i pracy M. Bielskiego "Kronika Polski" [1] http://pl.wikipedia.org/wiki/Wizymir